در این مقاله سعی کردیم تا صفر تا صد قوانین بازی اسنوکر به زبان ساده را با مراجعه به جزوات معتبر فدراسیون بولینگ و بولس جمهوری اسلامی برای شما دوستداران این رشته گرداوری کنیم. پس از مطالعه این متن درصورت هرگونه ابهام و سوال می توانید با پشتیبانی فروشگاه ایران بی سی اس تماس بگیرید تا همکاران ما با مشورت با اساتید این رشته به شما در رسیدن به پاسخ صحیح کمک کنند. ابتدا به معرفی اجزا و استاندارد بازی اسنوکر میپردازیم تا شما با یک میز استاندارد به همراه لوازم آشنا شوید.
اطلاعات یک میز استاندارد اسنوکر: snooker table
- ابعاد سطح بازی(از لبه باندها): 8/177 × 9/356 سانتی متر بوده و میتواند حداکثر 3/1 سانتی متر از این اندازه کم یا زیاد باشد. ارتفاع میز: از کف تا روی باند میز حداقل 1/85 و حداکثر 6/87 سانتی متر باشد.
- انواع پاکت میز: گشاد بودن دهنه پاکت ها بر اساس الگوی فدراسیون جهانی در نظر گرفته میشود. به چهار پاکت در کناره های میز کرنر پاکت و به دو پاکت در مرکز میز پاک میانی یا میدل پاکت میگویند.
- خط بالک: به فاصله 7.73 سانتی متر از باند پایین خطی مستقیم و موازی رسم میشود که آنرا خط بالک baulk میگویند.
- منطقه D: به مرکز خط بالک نیم دایره ای با شعاع 2.92 سانتی متر رسم میشود نام آن منطقه دی است.
- اسپات: نقاط توپهای رنگی روی میز اسپات نام دارد که به شرح زیر قرار میگیرند.
توپ سیاه: از باند بالا به فاصله 4/32 سانتی متر روی خط مرکزی میز نشان میشود.
توپ آبی: دقیقا در مرکز میز بین باند بالا و باند پایین نقطه مخصوص توپ آبیست.
توپ صورتی: وسط نقطه آبی و باند بالا جای دقیق این توپ است.
توپ قهوه ای: مرکز خط بالک و منطقه دی
توپ زرد: سمت راست منطقه دی
توپ سبز: سمت چپ منطقه دی
چوب اسنوکر مستر
میز اسنوکر پرشین استور
توپ اسنوکر: snooker ball
چند توپ اسنوکر بر روی میز
با مقاله ی قوانین بازی اسنوکر از وبسایت ایران بی سی اس در خدمت شما هستیم. پس از میز نوبت معرفی توپهای اسنوکر است. آنها از یک فرم مصوب به قطر 04/1 سانتی متر که با 05/0 میلیمتر متغییر است. توجه فرمایید وزن آنها کاملا مساوی است(در یک دست توپ اسنوکر حداکثر 3گرم اختلاف وزن قابل اغماض است) با توافق بازیکنان یا تصمیم داور میتوان یک دست توپ را بطور کامل تعویض کرد.
| تعداد توپ | رنگ توپ | امتیاز توپ |
|---|---|---|
| 15 | قرمز | 1 |
| 1 | زرد | 2 |
| 1 | سبز | 3 |
| 1 | قهوه ای | 4 |
| 1 | آبی | 5 |
| 1 | صورتی | 6 |
| 1 | مشکی | 7 |
| 1 | سفید | توپ ضربه زننده _ کیوبال |
چوب بازی اسنوکر: snooker cue
چوب بازی باید شکل و فرمی که به طور عموم پذیرفته شده را داشته باشد، حداقل 4/91 سانتی متر باشد ولی حداکثری بـرای آن مشخص نشده است.
رست و چوب بازی بلند
رست بلند و کوتاه و چوب بازی بلند و .. لوازمی هستند که معمولا در اطراف میز در دسترس داور و بازیکنان قرار دارند تا در شرایط سخت فرد بتواند از آنها استفاده کرده و ضربه بزند البته این نوع لوازم باید مورد تصویب و تایید فدراسیون جهـانی بیلیارد و اسنوکر حرفه ای ها (WPBSA) باشد.
در بخش بعدی این مقاله به تعاریف بازی اسنوکر میپردازیم. اگر پس از مطالعه متوجه شدید نکته ای از قلم افتاده، لطفا مطلب را با ذکر منبع برای ما ارسال فرمایید تا بتوانیم مقاله به روز و جامعی را در اختیار دنبال کنندگان بگذاریم.
فریم (Frame)
از لحاظ قانونی فریم به این شکل معنی میشود، یک فریم از زمانی که اولین ضربه برای پخش کردن توپها زده شود شروع و تا:
- یکی از بازیکنان در نوبت خود بازی را واگذار کند.
- زمانی که تنها توپ سیاه روی میز بوده و ضربه زننده به دلیل داشتن امتیاز بیشتر از ( 7+1) فریم را می برد.
- زمانیکه فقط توپ سیاه روی میز است با افتادن توپ سیاه در پاکت یا ارتکاب هر خطا فریم پایان می یابـد.
- توجه فرمایید بازیکن ضربه زننده درصورت تمایل می تواند برای بالا بردن برک (امتیاز) خود به بازی ادامه دهد ولی نتیجه تغییر نمی کند.
بازی (Game)
هر بازی شامل تعداد فریم های مقرر شده است.
مسابقه (Match)
به مجموعه ای از تعداد بازی های مورد توافق مسابقه میگویند.
توپ ها (Balls)
- توپ سفید، کیوبال (Cue ball)
- 15 توپ قرمز و 6 توپ رنگی، توپ های هدف (Object balls)
بازیکن ضربه زننده و نوبت بازی(Striker & Turn)
بازیکن ضربه زننده به توپ اسنوکر
در ادامه ی مطلب قوانین بازی اسنوکر می رسیم به بازیکن ضربه زننده و نوبت بازی، فردی ک در حال بازی است تا لحظه ای که داور پایان نوبت وی را اعلام کند. بازیکنی که در حال بازیست یا آماده برای ضربه زدن است، بازیکن ضربه زننده گفته می شود و بر سر میز باقی می ماند تـا زمانیکـه ضربه آخر را بزند یا مرتکب خطا شود یا نوبت بازی وی کامل شود و در پایان میز را ترک خواهد کرد. اگر بازیکن غیر ضربه زننـده خارج از نوبت بازی خود بر سر میز بیاید بابت هر خطایی که قبل از ترک میز مرتکب شده باشد به عنوان بازیکن ضربه زننده در نظر گرفته خواهد شد.
زمانیکه داور متقاعد شد که شرایط توضیح داده شده در متون بالا اتفاق افتاده است، نوبت بازی بـازیکن ضربه زننده بعدی شروع خواهد شد. نوبت بازی این بازیکن و حق وی برای زدن ضربه بعدی زمانی پایان می باید که:
بازیکن بعد از زدن ضربه نتواند امتیازی بدست آورد یا مرتکب خطا شود یا از بازیکن حریف بخواهد دوباره بازی کند پش از اینکه حریف او مرتکب خطا شود.
ضربه (Stroke)
- زمانیکه ضربه زننده با نوک چوب(تیپ) به توپ سفید (Cue ball) بزند ضربه ایجاد می شود.
به جز زمانیکه نوک چوب یا قسمت برنجی آن دو بار با کیوبال برخورد نماید. - ضربه زمانی درست است که هیچ تخطی از قانون صورت نگیرد.
- یک ضربه کامل نمی شود مگر اینکه: 1) کلیه توپ ها ی روی میز به صورت ساکن درآیند.2) ضربه زننده ایستاده باشد به جهت آمادگی برای یک ضربه موفق یا میز را ترک کند.3) هر وسیله کمکی یا تجهیزاتی که توسط ضربه زننده استفاده شده باشد از یک موقعیت خطرناک بر روی میـز برداشـته شـده باشد.4) داور باید هر امتیازی را مرتبط با آن ضربه اعلام نماید.
- ضربه می تواند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به شکل ذیر انجام شود.1) اگر توپ سفید بدون تماس با باند به توپ هدف برخورد کند ضربه مستقیم خواهد بود.2) اگر توپ سفید قبل از برخورد با توپ هدف با یک یا چند باند تماس پیدا کند ضربه غیر مستقیم اتفاق افتاده است.
- در طول نوبت ضربه نهایی بازیکن حریف، اگر بازیکن در نوبت، به کیوبال قبل از اینکه توپ ها بر روی میز در حال سـکون قـرار بگیرند ، ضربه یا ضرباتی بزند باید به عنوان بازیکن ضربه زننده جریمه شود و نوبت بازی او بر سر میز پایان می یابد.
پاکت کردن ( POT)
مادامی که توپی قانونی و بدون ارتکاب خطا وارد پاکت شود عمل POT صورت گرفته است.
ضربه بریک (Break)
تعداد توپهایی که یک بازیکن در یک نوبت از بازی POT کرده و امتیاز کسب می کند بریک (Break) نامیده می شود.
توپ در دست (Ball in hand)
- قبل از شروع فریم باشد.
- توپ سفید داخل پاکت بیفتد.
- توپ سفید خارج میز پرتاب شود.
- زمانی که در آخر بازی به روی توپ مشکی امتیازات مساوی می شود ، می بایست توپ 7 سر جایش و کیوبال، در منطقه D بال این هند می شود.
توپ سفید در دست خواهد بود تا
- به طور قانونی و منصفانه بازی انجام شود.
- خطایی توسط بازیکن ضربه زننده صورت گیرد.
توپ در جریان بازی (Ball in play)
- تا زمانیکه توپ سفید در دست نباشد در جریان بازی است.
- توپ های هدف از شروع فریم تا افتادن در پاکت و یا پرتاب شدن به بیرون میز در جریان بازی هستند.
- توپ های رنگی پس از دوباره قرار گرفتن در روی میز و یا بعد از افتادن در پاکت خارج از نوبتشان به عنوان جـایزه یـا پرتـاب شدن به بیرون میز در جریان بازی قرار می گیرند.
با ادامه ی مقاله ی قوانین بازی اسنوکر به زبان ساده از وبسایت ایران بی سی اس همراه باشید.
توپ در نوبت (Ball On)
در صورتیکه توپ قرمز یا هر توپی که به طور قانونی توسط برخورد اول کیوبال پاکت شده باشد، یا هر توپی که به صورت ترکیبی پاکت شده باشد ( در ضربات ترکیبی قرمز با قرمز یا توپ آزاد (Free Ball) به عنوان توپ در نوبت نامیده می شود.یا در صورت اتمام توپ قرمز، که در آن شرایط نوبت با توپ رنگی به ترتیب رنگ می باشد.
توپ انتخابی (Nominated Ball)
- توپ هدفی که بازیکن برای ضربه زدن به داور اعلام می کند و متعهد می شود که اولین ضربه را به آن بزند توپ انتخابی Ball ON آن بازیکن است.
- در صورت درخواست داور ضربه زننده باید توپ هدف خود را به طور شفاف اعلام نماید.
توپ آزاد (Free ball)
توپ آزاد توپی است که یک بازیکن می تواند پس از اسنوکر شدن با خطای بازیکن مقابل در صورت ندیدن دو طرف تـوپ هـدف، انتخاب کند که با توپ در نوبت متفاوت است.
توپ به بیرون پرتاب شده (Forced Off The Table)
چنانچه توپ در سطح بازی نبوده و یا داخل پاکت نیفتاده باشد، پس به بیرون میز پرتاب شده است یا اگـر توسـط بـازیکن ضـربه زننده از روی سطح میز برداشته شده باشد یا عمدا در حالیکه توپ در جریان بازی است توسط دست بازیکن آن توپ جا به جا شود و توپهایی که بر روی لبه میز (یا باندها ) قرار می گیرند اگر خود بخود به روی میز برنگردد به منزله خروج توپ از میز است.
امتیازات جریمه (Penalty Points)
امتیازات جریمه بعد از ارتکاب هر خطائی به بازیکن حریف اعطا می گردد.
خطا (Fouls)
هر نوع نقض یا تخطی از قوانین خطا تلقی می شود.
اسنوکر شدن یا ماسک شدن (Snookered)
زمانیکه مسیر مستقیم توپ سفید ( کیوبال) برای ضربه زدن به قسمتی یا تمام قسمت همه توپ های در نوبت توسط توپ یا توپ های خارج از نوبت مانع ایجاد شود آن کیوبال اسنوکر شده است پس اگر بتوانیم ستقیماً به انتهای لبه های کناری یک یا چند توپ در نوبت ضربه زد آن کیوبال اسنوکر (ماسک) نیست.
- در صورت کیوبال در دست ، اگر از هر نقطه منطقه D برای ضربه زدن به توپ در نوبت طبق شرایط فوق مانع وجود داشته باشد کیوبال اسنوکر شده است.
- اگر توپ در نوبت توسط بیشتر از یک توپ خارج از نوبت اسنوکر شود :
الف- آن توپ با نزدیکترین توپ خارج از نوبت به کیوبال اسنوکر شده است که به آن توپ تاثیر گذار گفته می شود.
ب- اگر آن توپ با بیشتر از یک توپ خارج از نوبت با فاصله یکسان از کیوبال اسنوکر شده باشد کلیه آن توپها ی خـارج از نوبـت تاثیر گذار در اسنوکر شدن هستند. - اگر مسیر کیوبال با چندین توپ قرمز توسط چندین توپ خارج از نوبت مسدود شده باشد توپ تاثیر گذار در اسـنوکر شـدن وجود ندارد.
- زمانی که Free ball به جای قرمز است، اگر توپ فری بال با هر قرمزی داخل پاکت شود امتیاز توپها با هم جمع می شود ولـی زمانی که فری بال برای توپهای رنگی می باشد و اگر توپ فری بال با توپ نوبت هم زمان پاکت شوند فقـط امتیـاز تـوپ در نوبـت محاسبه می شود.
- کیوبال توسط باند نمی تواند اسنوکر شود و اگر مسیر کیو بال توسط انحنای باند مسدود شد و انحنای باند به کیوبال نزدیکتر از هر توپ خارج از نوبت باشد آن کیوبال اسنوکر نشده است . و داور نمی تواند اعلام ball Free نماید و بازیکن که با خطای حریف در وضعیت قرار گرفته که لبه باند مانع از زدن توپ در نوبت او بشود نمی تواند از ball Free استفاده نماید و فقـط مـی توانـد از بازیکن خاطی بخواهد خودش ضربه بزند یا اینکه خودش به توپ در نوبت ضربه بزند.
*توجه: اگر بازیکنی توپ فری بالی را انتخاب می کند بایدحتماً ضربه اولش به آن توپ برخورد نمایـد در غیـر ایـن صـورت خطـا محسوب و به اندازه توپ در نوبت جریمه می شود.
**توجه: چنانچه بعد از خطا قرمزها به هم چسبیده باشند ،قانون رویت دو سمت توپ در نوبت، صدق نمی کنـد در ایـن حالـت بـه منزله دیدن هر دو سمت توپ تلقی می شود.
نقطه اشغال شده (Spot Occupied)
اگرتوپ پس از پاکت شدن را بدون تماس با توپ دیگر، نتوان در جای خودش قرار داد آن نقطه اشغال شده نامیده می شـود و مـی بایست جای بالاترین نقطه ای که خالیست قرار گیرد.
ضربه هل (Push Stroke)
اگر نوک چوب موقع ضربه زدن در روی کیوبال باقی بماند آن ضربه هل ( PUSH) محسوب می شود که :
- پس از اینکه کیوبال به سمت جلو حرکت کرده است.
- همانطوریکه کیوبال با توپ هدف تماس پیدا می کند به جز جاییکه کیوبال و یک توپ هدف تقریبا به هم چسبیده باشـند،مگر اینکه فاصله کیوبال و توپ در نوبت بسیار کم بوده و ضربه به آخرین نقطه لبه توپ در نوبت برخورد نماید که با تشخیص داور ایـن ضربه افه رو یا Follow Shot بوده و ضربه هل نمی باشد.
ضربه پرشی (Jump Shot)
زمانیکه کیوبال از روی هر قسمت از هر توپ هدف عبور نماید( اعم از اینکه در موقع عبور با آن توپ تماس پیدا بکند یا نه) ضـربه پرشی محسوب گردیده خطا است( مگر ) :
- ابتدا کیوبال با یک توپ هدف برخورد نموده و سپس از روی توپ دیگر پرش کند.
- کیوبال ابتدا پرش کرده و سپس از برخورد با میز به توپ هدف برخورد نماید.
- اگر کیوبال بعد از برخورد قانونی به توپ هدف با باند و یا توپ دیگر برخورد کرده و سپس از روی توپ پرش نماید.
عدم برخورد کیوبال باتوپ هدف (Miss)
وقتی کیوبال ابتدا به توپ درنوبت برخورد ننماید، آن بازیکن مرتکب عمل miss شده است.
تمام توضیحات مربوط به قوانین بازی اسنوکر در آینده در همین مقاله گذاشته خواهد شد.
داور – the referee
داور برای همه رشته های ورزشی فردی تاثیرگذار و مهم تلقی میشود، برای اسنوکر نیز این موضوع صدق میکند.
در پایان مقاله سعی کردیم ضمن معرفی داور وظایف وی را ذکر کرده تا دوستداران این رشته بتوانند در صورت لزوم از این موارد استفاده مفید کنند.
1. داور باید:
الف) تنها فرد قضاوت کننده بازی منصفانه یا غیر منصفانه باشد.
ب)آزادانه نسبت به اتخاذ تصمیمات صحیح برای هر وضعیتی که قانون آن را پوشش نداده عمل کند.
ج) مسئول رفتار مناسب در بازی طبق قوانین باشد.
د) در صورت مشاهده هر نوع تخطی از قانون، مداخله کند.
ه) در صورت درخواست بازیکن رنگ توپ مورد نظر وی را اعلام نمیاد.
و) براساس درخواست منطقی بازیکن، هر توپی را تمیز کند.
2: داور نباید:
الف) به هرگونه سوال که در قانون اجازه داده نشده است ، جواب دهد.
ب) هیچ گونه اشاره ای در مورد احتمال ارتکاب خطا در هنگام ضربه به بازیکن دهد.
ج)هیچ گونه نظر یا پیشنهاد که در بازی تاثیر می گذارد ارائه دهد.
د) به هیچ سوالی در مورد اختلاف امتیاز جواب دهد.
C اگر داور نتوانست به اتفاق یا حادثه ای توجه کند، او می تواند از مارکر یا دیگر مقامات رسمی یا تماشاگران که در بهترین مکان برای مشاهده نشسته اند یا ویدیو چک با کمک دوربین های فیلمبرداری بهترین تصمیم را اتخاذ کند.
مارکر – The Marker
مارکر باید امتیازات را روی تابلو درج کند و به داور کمک کند تا وظایف خود را به خوبی انجام دهد. در صورت لزوم مارکر می تواند کار رکوردر را هم به صورت همزمان انجام دهد.
