آشنایی با انواع بازی بیلیارد

در این مقاله سعی داریم در مورد آشنایی با انواع بازی بیلیارد با شما صحبت کنیم، در میان تمام ورزش‌هایی که با توپ انجام می‌شوند، بیلیارد ورزشی است که توپ‌های بیشتری دارد و همین موضوع به تنهایی باعث ایجاد تنوع بازی های آن می‌شود. اگر بخواهیم تمام مدلهای آن که در سراسر جهان انجام می شوند را لیست کنیم، کار دشواریست. اما قصد داریم قوانین بازی های نام آشنا این رشته را به زبان ساده توضیح دهیم.

این رشته بطور کلی به سه دسته اصلی معروف تقسیم میشود که هر کدام از این شاخه‌ها دارای زیرشاخه‌های گوناگونی هستند، این سه دسته کلی عبارتند از:

１. پاکت بیلیارد (pool)

２. اسنوکر (Snooker)

３. کاروم بیلیارد (carom)

ما در این مقاله سعی کردیم قوانین بازی های پاکت بیلیارد و اسنوکر 15 توپ را بیان کرده تا علاقمندان این رشته با آشنایی کامل به بازی بپردازند. قبل از آشنا شدن با قوانین و فرمت کلی هر بازی بهتر است با چند اصطلاح آشنا شوید: (اصطلاحات این رشته مانند بازی هایش دارای تنوع بالاییست که پیشنهاد میدهیم در مقاله مربوط به اصطلاحات بیلیاردی آن ها را بطور کامل مطالعه کنید، اما در اینجا سعی کردیم اصطلاحاتی که در متن پایین استفاده شده را برای شما خلاصه ذکر کنیم)

• پاکت: به شش حفره ای که در چهار گوشه و در دو وسط طول میز وجود دارد، گفته می‌شود.

• پاکت کردن: اگر توپ به سمت یکی از شش سوراخ اطراف میز هدایت شده و در پاکت بیوفتد، اصطلاحا به آن پاکت کردن گفته می‌شود.

• کیو بال: به توپ سفیدی که با چوب بیلیارد به آن ضربه زده می‌شود.

• شار: به توپ‌های رنگی که در طول بازی باید آن‌ها را به سمت پاکت هدایت کرد.

• پیتوک: خطا کردن در بازی بیلیارد، پیتوک نام دارد.

• باند: منظور دیواره‌های داخلی میز بازی بیلیارد بوده که فضای بازی را تعیین میکنند.

• شکستن: به ضربه شروع بازی که چیدمان توپ‌ها را برهم زده و آن‌ها را در زمین بازی پخش می‌کند، اصطلاحا شکستن (break) گفته می‌شود.

• فریم: هر دست، ست و یا دوری که یک بازی بطور کامل سپری شود را اصطلاحا فریم می گویند.

• شارون: ….

• شار: به زبان روسی به معنی توپ است.

قبل از آشنایی با انواع بازی بیلیارد باید اصطلاحات تخصصی این بازی، را فرا گیرید تا درک قوانین بازی برای شما آسانتر شود؛ پس تنبلی نکنید و سعی کنید که این اصطلاحات را به خاطر بسپارید

بازی های بیلیارد به صورت زیر است

پاکت بیلیارد

پاکت بیلیارد رایج ترین سبک بیلیارد در جهان است که اکثر دوستداران این رشته فارغ از سطح تسلطشان در اوقات فراغت خود سرگرم بازی های متنوع این دسته می شوند.

توپهای این رشته بطور کلی 15عدد بوده که شامل تعدادی توپ رنگی و تک‌ رنگ و یک توپ سفید است. همچنین میزهای بیلیارد در سه سایز 7-8-9 فوت بفروش میرسند.

توجه داشته باشید، بسته به نوع بازی گاهی از تمام توپها و گاهی از تعداد کمتری توپ برای اجرای بازی استفاده میشود.

سه بازی “ایتبال” ، “ناین بال” ، “تن بال” از مرسوم ترین بازی های پاکت بیلیارد هستند.

در یک نگاه اجمالی اصلی ترین تفاوت آنها را میتوان تعداد توپ های بکاررفته ذکر کرد، ولی این بازی ها در قوانین، چیدمان و … تفاوت های قابل توجهی دارند و هرکدام برای تعیین برنده استراتژی خاصی را درنظر میگیرند.

ایت بال

یکی دیگر از انواع بازی بیلیارد؛ ایت بال است. ایت بال(8ball)  آشناترین بازی برای عموم است، حتی کسانی که تجربه بیلیارد بازی کردن را ندارند ممکن است این نام به گوششان آشنا باشد. این بازی روی میزهای پاکت بیلیارد انجام میشود و از 15توپ هدف (تک رنگ/دورنگ) و یک توپ سفید(کیوبال) استفاده میشود. شاید برایتان سوال باشد چرا نام بازی ایت بال است؟؟ آیا معنی یا داستان خاصی در این نام گذاری وجود دارد؟ پاسخ این سوال به اهمیت توپ 8(مشکی) در طول این بازی برمیگردد، در ادامه قصد داریم بطور مفصل این اهمیت را برایتان ذکر کنیم. در ایت بال توپ های 1 تا 7 دارای رنگی یکدست و توپهای 9 تا 15 ترکیب شده از دو رنگ هستند و بعلاوه توپ شماره 8 که آخرین توپ بازیست.

نحوه چیدمان توپ‌ها به شکل مثلث بوده، دقت کنید توپ شماره ٨ باید در وسط مثلث قرار گرفته باشد. توپها در پایین میز برای شکستن و شروع بازی  به کمک مثلث آماده میشوند. هر بازیکن بعد از شکستن، باید یک گروه از توپ‌ها را به این شکل انتخاب کند: اولین توپی که شخص پاکت میکند تعیین کننده گروه آن تا انتهای بازیست و برای برنده شدن باید تمام توپ‌های گروه خود را قبل از توپ شماره ٨ ، پاکت کند. زمانی که بازیکن توپهای خود را تمام کرد باید برای پیروزی توپ شماره 8 را بصورت صحیح و قانونی در پاکت بندازد.

اگر فرد توپ شماره 8 را مابین توپهای خود پاکت کند چه میشود؟ آیا او برنده بازیست؟ آیا بازی بعد از حذف اصل ترین توپ هدف ادامه پیدا میکند؟؟ خیر، به هیچ وجه حین بازی به هردلیلی اقدام به پاکت کردن توپ 8 خارج از نوبت نکنید، زیرا اگر این اتفاق رخ دهد در همان لحظه فرد ضربه زننده بازنده بازیست و آن فریم به نفع حریف به پایان رسیده است.

ناین بال

در بالا دلیل نامگذاری بازی ایت بال را اهمیت توپ شماره 8 ذکر کردیم، ناین بال نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این بازی از ٩ توپ اصلی و یک توپ سفید (کیوبال) استفاده میکنیم. چیدمان توپ‌ها در بازی ناین بال به شکل لوزی است. هنگام چیدن توجه کنید توپ شماره ٩ در وسط و توپ شماره ١ در راس لوزی باشد.

اصلی ترین قانون این بازی به این فرمت است: توپ‌ها بر اساس شماره، از کمترین به بیشترین پاکت شود، یعنی توپ شماره ١ در ابتدا و توپ شماره ٩ در انتهای بازی باید بصورت صحیح پاکت شوند. قانون متفاوت این بازی در مقایسه با ایت بال و تن بال این است که هر بازیکنی توپ شماره ٩ را بعد از شکستن بازی پاکت کند، برنده است. باتوجه به قانون ذکر شده در بالا باید به نکته ای توجه کرد: همانطور که گفتیم اصلی ترین قانون این بازی پاکت کردن به نوبت از روی شماره توپهاست، همچنین یاد گرفتیم پاکت کردن 9 خارج از نوبت برخلاف دیگر بازی ها در ناین بال باعث برنده شدن بازیکن میشود.

حال سوال به این شکل مطرح میشود، ما اجازه ضربه مستقیم و اقدام به پاکت کردن توپ 9 در حین بازی را داریم؟ خیر، شما با ضربه زدن مستقیم بدون واسطه به توپ 9 خارج از نوبت اخطار میگیرید و توپ مجدد روی نقطه اول بازی قرار میگیرد! برای استفاده از این بند در بازی ناین بال دقت کنید، شما میتوانید از ضربات “شارون” برای پاکت کردن توپ 9 استفاده کنید. فرضا توپ در نوبت توپ شماره 3 است، بازیکن با کیوبال ضربه اول را به توپ شماره 3 زده و پس از برخورد توپها در ادامه مسیر آنها به توپ شماره 9 میخورند و آن پاکت میشود، در این حالت شما برنده فریم هستید. با ادامه ی مقاله ی انواع بازی های بیلیارد همراه باشید چرا که هنوز معرفی دو بازی جذاب دیگر باقی مانده است.

تن‌بال

اگر جزو افرادی هستید که از بازی ناین‌بال لذت می‌برید، پیشنهاد میکنیم متن زیر را بطور کامل مطالعه کنید. بنظر میرسد بازی ناین‌بال و تن‌بال به هم شباهت‌هایی دارند، اما قوانین متفاوت و منطق حاکم در تن‌بال باعث محبوبیت این بازی شده است. اکثر بازیکنان حرفه ای پاکت بیلیارد علاقه ی زیادی به بازی تن بال دارند. این بازی با ١٠ توپ هدف و یک توپ سفید (کیوبال) انجام میشود و نحوه چیدمان شار‌ها به صورت مثلثی است به این صورت که توپ شماره ١٠ در وسط و توپ شماره 1 در راس هرم قرار دارد. در بازی بیلیارد 10بال هم قاعده اصلی مانند 9بال است، باید توپ‌ها را از کمترین شماره ( شماره١) تا بیشترین شماره (شماره١٠) پاکت کنید. توجه کنید برخلاف ناین‌بال، نمیتوانید با پاکت کردن توپ شماره ١٠ در لحظه شکستن برنده شوید.

باید دقت کنید که در این بازی حتی اگر توپ ١٠ به اشتباه قبل از توپ‌های با شماره کمتر پاکت شود، خطا کرده‌اید(!) و توپ برسر نقطه مشخص شده روی میز باز میگردد. همچنین باید تک تک ضربه‌های خود و پاکت مورد نظر را اعلام کنید، خوشبختانه لازم نیست توضیح بدهید که چطور قرار است که این کار را بکنید.

اسنوکر

بازی اسنوکر یکی از سبک‌های چالش‌برانگیز ورزش بیلیارد در بین انواع بازی بیلیارد است. شاید تصور کنید بازی پاکت بیلیارد و اسنوکر یک بازی بوده یا نهایت تفاوت های جزئی دارند. اما با نگاه به قوانین کلی اسنوکر معلوم میشود که این ادعا اشتباه است. میز بازی اسنوکر از میز پاکت بیلیارد بزرگ‌تر و در مقابل سایز پاکت‌های آن کوچک‌تر است، همچنین سایز توپ‌های اسنوکر از توپ‌های بازی پاکت بیلیارد کوچکتر است. بازی اسنوکر با یک توپ سفید (کیوبال) و ١۵ توپ قرمز و شش توپ با رنگ‌های متفاوت دیگر، انجام می‌شود. توپ‌های رنگی هر کدام جایگاه مخصوص به خود را بر روی میز دارند و پانزده توپ قرمز با چیدمان مثلثی در نزدیکترین حالت به توپ صورتی قرار می گیرند.

فرمت کلی بازی به این شکل است: فرد ضربه زننده بعد از پاکت کردن صحیح هرتوپ قرمز میتواند به دلخواه یک توپ رنگی بعنوان جایزه پاکت کند، این در حالیست که توپ قرمز در پاکت مانده ولی توپ رنگی به سرمیز روی نقطه اصلی برمیگردد. این روال تا پایان که تمام توپهای قرمز از بازی خارج و توپهای رنگی در نوبت خود پاکت شوند ادامه دارد. در نهایت فرد یا گروهی که امتیاز بالاتر در فریم را کسب کند، برنده فریم و برنده نهایی فرد یا گروهی است که در مجموع فریم‌های از پیش تعیین شده امتیاز بالاتری کسب کند.

امتیاز های بازی اسنوکر:

1. هرتوپ قرمز: 1امتیاز
2. زرد: 2امتیاز
3. سبز: 3امتیاز
4. قهوه ای: 4امتیاز
5. آبی: 5امتیاز
6. صورتی: 6امتیاز
7. سیاه: 7امتیاز

بازی اسنوکر دارای قانون های بیشماری است، اگر علاقه مند به یادگیری دقیق این رشته جذاب هستید به مقاله “صفر تا صد قوانین بازی اسنوکر به زبان ساده” مراجعه فرمایید، همینطور اگر در مورد قسمتی از بازی سوال یا ابهامی داشتید میتوانید با پشتیبانی فروشگاه تماس گرفته تا مشاوران بصورت رایگان درخدمت شما باشند.

تری کوشن یا سه باند چیست؟

همانطور که می دانید بازی های بیلیاردی که بر روی میز با سطح پارچه ای اجرا می شوند عنوان گوناگونی دارند، در کشور ما اغلب با پاکت بیلیارد که شامل ایت بال – ناین بال و تن بال هستند آشنایی دارند و در بخش دیگر بازی اسنوکر طرفداران بیشماری دارد.
از دیگر رشته های بیلیاردی که در کشور ما از محبوبیت کمتری برخوردارند، میتوان به بازی تری کوشن یا سه باند اشاره کرد. این بازی بیشتر در اروپای شرقی طرفدار داشته و میز آن فاقد پاکت است و دور تا دور میز باند قرار گرفته است.
اگر بخواهیم به طور خلاصه بازی را برای شما شرح دهیم باید بگوییم که سه توپ: زرد و سفید و قرمز بر روی میز قرار می گیرد بازیکن ابتدا باید با توپ ضربه به توپ خود که از قبل تعیین شده ضربه بزند و بعد از برخورد توپ ضربه یا کیوبال باید به سه باند برخورد کند و نهایتا به توپ دیگر اصابت کند.
قابل ذکر است این بازی یکی از رشته های دشوار در بیلیارد است و از قهرمانان آن میتوان به رایموند کولمانس قهرمان چندین دوره جهان اشاره کرد.
دیگر تفاوت این بازی را میتوان به اندازه توپهای آن اشاره کرد.

وسایل مورد نیاز برای بازی

لوازم جانبی مورد نیاز برای اجرای تمام بازی های بیلیارد و اسنوکر تقریبا یکسان است. شما پس از میز باید وسایلی مانند: توپ – چوب بازی – چوب رست – گچ – مثلث – چرتکه(اسنوکر) و .. تهیه کرده تا بتوانید بازی را شروع کنید.

برای دانلود مقاله بصورت pdf کلیک کنید.